Παρόλο που αρχίζει να γίνεται όλο και πιο οικείος ο όρος «Σχολικός Ψυχολόγος» ή «Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος», ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο ποιος είναι ο ρόλος του και πότε χρειάζεται κάποιος γονέας να σκεφτεί πιθανή συνεργασία μαζί του. Παρακάτω, απαντώνται βασικά ερωτήματα σχετικά με το ρόλο του Σχολικού Ψυχολόγου και το πλαίσιο συνεργασίας με τους γονείς. Διευκρινίζεται ότι στην Κύπρο οι όροι Σχολικός Ψυχολόγος και Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος αναφέρονται στην ίδια ειδικότητα, παρόλο που ως κλάδοι της Επιστήμης της Ψυχολογίας παρουσιάζουν κάποια διαφοροποίηση.
Ποιοι είναι οι Σχολικοί Ψυχολόγοι;
Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι είναι ειδικοί ψυχικής υγείας που εργάζονται σε σχολεία όλων των βαθμίδων, αλλά και σε ιδιωτικά γραφεία/κέντρα και μη κυβερνητικούς οργανισμούς. Εφαρμόζουν την εξειδίκευση που έχουν στην ψυχική υγεία και στην εκπαίδευση, για να βοηθήσουν τα παιδιά και τους εφήβους να επιτύχουν μαθησιακά/ακαδημαϊκά, κοινωνικά, συμπεριφορικά και συναισθηματικά.
Για να μπορεί κάποιος να ασκεί το επάγγελμα του Σχολικού Ψυχολόγου στην Κύπρο πρέπει απαραίτητα να κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Σχολική Ψυχολογία (με ελάχιστη διάρκεια τα 2 έτη) και τουλάχιστον 1000 ώρες πρακτικής άσκησης.
Τι κάνει ο Σχολικός Ψυχολόγος;
Ο σύγχρονος ρόλος του Σχολικού/Εκπαιδευτικού Ψυχολόγου είναι πολυδιάστατος. Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι συνεργάζονται με οικογένειες, εκπαιδευτικούς και άλλους επαγγελματίες (π.χ. παιδοψυχίατρο, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή κ.α.), με στόχο να διαμορφώσουν ασφαλή και υποστηρικτικά περιβάλλοντα για την ανάπτυξη των παιδιών, καθώς και να ενδυναμώσουν τις σχέσεις σπιτιού, σχολείου και κοινότητας.
Σε αντίθεση με την παρανόηση που συχνά επικρατεί ότι ο Σχολικός Ψυχολόγος εφαρμόζει μόνο αξιολόγηση μαθησιακών δυσκολιών, οι υπηρεσίες που προσφέρει περιλαμβάνουν όλα τα παρακάτω:
-
Ψυχολογική αξιολόγηση για όλους τους τομείς ανάπτυξης του παιδιού (νοητικό, γνωστικό, γλωσσικό, συναισθηματικό κ.α.). Η συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών πραγματοποιείται μέσα από παρατήρηση στο σχολείο, συνεντεύξεις με γονείς και εκπαιδευτικούς, καθώς και ειδικά τεστ και ψυχομετρικά εργαλεία.
-
Μαθησιακή ή συμπεριφορική παρέμβαση (ατομικά ή και σε ολόκληρο το σχολικό σύστημα)
-
Συναισθηματική στήριξη
-
Πρόληψη (ομαδικά προγράμματα που αφορούν όλα τα παιδιά και τις οικογένειές τους)
-
Παρέμβαση σε κρίσεις (π.χ. πένθος, διαζύγιο, φυσικές καταστροφές)
-
Συμβουλευτική με γονείς
-
Συνεργατική Συμβουλευτική με εκπαιδευτικούς ή άλλους ειδικούς
Πότε χρειάζεται να απευθυνθώ σε Σχολικό Ψυχολόγο;
Ένας γονέας μπορεί να απευθυνθεί σε Σχολικό Ψυχολόγο, όταν:
Επιθυμεί να βελτιώσει το γονεϊκό του ρόλο και τις πρακτικές ανατροφής του/των παιδιού/ών του
Υπάρχει κάποια σημαντική αλλαγή στο πλαίσιο της οικογένειας, όπως απώλεια, διαζύγιο, μετακόμιση κ.α.
Παρατηρεί κάποιες δυσκολίες στο παιδί του σε οποιονδήποτε από τους παρακάτω τομείς: αναπτυξιακό, μαθησιακό, συμπεριφορικό, συναισθηματικό, γνωστικό, ψυχοκινητικό
Παρατηρεί έντονες αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού του σε σχέση με το πώς το παιδί συνήθιζε να είναι, για παράδειγμα αν ξαφνικά γίνεται ευερέθιστο και αντιδραστικό, ενώ γενικά ήταν αρκετά ήρεμο και υπάκουο
Γιατί τα παιδιά χρειάζονται το Σχολικό Ψυχολόγο;
Όλα τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να αντιμετωπίσουν σε κάποιες φάσεις της ζωής τους δυσκολίες στη μάθηση, στις διαπροσωπικές σχέσεις, στη λήψη αποφάσεων ή να έρθουν αντιμέτωπα με κάποια δύσκολη κατάσταση που θα τους προκαλέσει άγχος, θλίψη, ανησυχία ή απομόνωση. Ο Σχολικός Ψυχολόγος κατέχει τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες για να βοηθήσει τόσο τα ίδια τα παιδιά όσο και τα σημαντικά πλαίσια στα οποία αναπτύσσονται (οικογένεια, σχολείο, παρέα συνομηλίκων), ώστε να διαχειριστούν παροδικά αλλά και πιο χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Πώς μπορώ να επικοινωνήσω με ένα Σχολικό Ψυχολόγο;
Εάν θέλετε να επικοινωνήσετε με κάποιο Σχολικό Ψυχολόγο, μπορείτε να ανατρέξετε στο Μητρώο Εγγεγραμμένων Ειδικών Ψυχολόγων, στην ειδικότητα Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολογία. Μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου Εγγραφής Ψυχολόγων http://www.seps.org.cy/registers/. Να βεβαιώνεστε πάντα ότι ο Ψυχολόγος στον οποίο απευθύνεστε πληροί τα κριτήρια για να είναι εγγεγραμμένος (βλ. παραπάνω ενότητα «Ποιοι είναι οι Σχολικοί Ψυχολόγοι;») και όχι απλώς πτυχιούχος.
Το νηπιαγωγείο The Hills συνεργάζεται με τη Σχολική Ψυχολόγο Διαλεχτή Χατζούδη. Μπορείτε να βρείτε την κάρτα με τα στοιχεία επικοινωνίας της στο σχολείο.
Διαλεχτή Χατζούδη, MA
Εγγεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος (#298)
Σχετικές πηγές
http://www.nasponline.org/about-school-psychology/who-are-school-psychologists
http://apadivision16.org/archival-definition-of-the-specialty-of-school-psychology/
http://cypsa.org.cy/projects-2/κλάδος-σχολικής-ψυχολογίας/