Κατά τις μέρες των γιορτών, η αναζήτηση δώρων για τα παιδιά αποκτά πρωταγωνιστικό ρόλο. Αρκετά παιδιά μάλιστα περιμένουν το δώρο του Αϊ-Βασίλη, συνήθως κάποιο παιχνίδι. Τι παιχνίδια επιλέγετε ως γονείς (ή ως Άγιος Βασίλης) για τα παιδιά σας; Με ποια κριτήρια τα επιλέγετε; Ένα από τα κριτήρια που λαμβάνονται πιο συχνά υπόψη είναι το φύλο του παιδιού.
Ως ενήλικες φαίνεται να έχουμε μια αυτόματη αντίδραση να διαφοροποιούμε τα παιχνίδια που παίζουν τα αγόρια και τα κορίτσια. Πώς πιστεύετε ότι θα αντιδρούσατε εσείς αν συμμετείχατε στο παρακάτω κοινωνικό πείραμα;
https://www.youtube.com/watch?v=nWu44AqF0iI
Παρόλο που τα παιδιά αναπτύσσουν την ταυτότητα φύλου τους κατά την προσχολική ηλικία (ξεκινώντας από περίπου 2-3 ετών), αυτό δε σημαίνει ότι απαραίτητα επιλέγουν αυθόρμητα συγκεκριμένα παιχνίδια βάσει του φύλου τους, ούτε και αντίστροφα, ότι δηλαδή η επιλογή των παιχνιδιών θα καθορίσει την ταυτότητα του φύλου του παιδιού. Η αυξανόμενη χρήση «αγορίστικων» ή «κοριτσίστικων» παιχνιδιών, από τα αγόρια ή τα κορίτσια αντίστοιχα, συνδέεται με επιρροές που δέχονται τα παιδιά από την οικογένεια, τους φίλους τους, καθώς και τα ΜΜΕ και τις βιομηχανίες παιχνιδιών, που τείνουν να αναπαράγουν κοινωνικά στερεότυπα σε σχέση με το φύλο.
Έτσι, τα «αγορίστικα» παιχνίδια φαίνεται να σχετίζονται περισσότερο με τη δύναμη, τον ανταγωνισμό και την επιθετικότητα (π.χ. στρατιωτάκια, όπλα, ηλεκτρονικά), ενώ τα «κοριτσίστικα» με την εμφάνιση, τη φροντίδα, και τα οικιακά (π.χ. κούκλες, καλλυντικά, κουζινικά). Ποιος είναι ο βασικός κίνδυνος από αυτή την κατηγοριοποίηση; Τα παιχνίδια που ορίζονται με το γένος δεν επιτρέπουν τη συνολική ανάπτυξη των δεξιοτήτων των παιδιών (σωματικών/κινητικών, γνωστικών, αισθητικών κ.α.). Έτσι, για παράδειγμα, τα κορίτσια μπορεί να εμποδίζονται να αναπτύξουν χωροταξικές δεξιότητες και τα αγόρια την ικανότητα της φροντίδας. Επιπλέον, τα αγόρια λαμβάνουν το μήνυμα ότι το σημαντικό είναι να επιδεικνύουν επιθετικότητα, ενώ τα κορίτσια ότι πρέπει να είναι απλώς όμορφα.
Η ολική ανάπτυξη επιτυγχάνεται κυρίως με τα λεγόμενα «ουδέτερα» παιχνίδια, τα οποία σε μεγάλο βαθμό είναι εκπαιδευτικά. Όταν ψάχνετε, λοιπόν, δώρα για τα παιδιά σας, μπορείτε να προτιμήσετε παιχνίδια κατασκευών, παζλ, επιτραπέζια παιχνίδια, γλωσσικά παιχνίδια, ζωάκια, μαριονέτες, μουσικά όργανα, ανεξάρτητα από το φύλο του παιδιού σας. Και φυσικά, μην ξεχνάτε τα βιβλία! (μπορείτε να θυμηθείτε τα οφέλη τους διαβάζοντας παλιότερο άρθρο μας εδώ http://www.thehills.com.cy/advice/2487/to-proto-taxidi-ston-kosmo-ton-vivlion).
Τέλος, έχετε υπόψη σας ότι τα καλύτερα παιχνίδια είναι αυτά που φέρνουν τα μέλη της οικογένειας κοντά και κυρίως αυτά που δεν εξαντλούνται γρήγορα, δηλαδή είναι ενδιαφέροντα και διαχρονικά.
Ας υποδεχτούμε τη νέα χρονιά με πολύ και ποιοτικό παιχνίδι, και δραστηριότητες κοινές για αγόρια και κορίτσια!
Διαλεχτή Χατζούδη, ΜΑ
Εγγεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος (#298)
* Οι παραπάνω κατευθυντήριες γραμμές είναι ενδεικτικές. Στην περίπτωση που χρειάζεστε περισσότερη καθοδήγηση για το πώς να ενισχύσετε τις δεξιότητες των παιδιών σας μέσα από το παιχνίδι, απευθυνθείτε σε ένα Σχολικό Ψυχολόγο.
Ενδεικτικές πηγές:
Blakemore, J. E. O., & Centers, R. E. (2005). Characteristics of boys’ and girls’ toys. Sex Roles, 53, 619-633.
Παππά, Β. (2008). Γονείς, παιδιά και ΜΜΕ. Ένας οδηγός γονικής συμπεριφοράς. Αθήνα: Καστανιώτης.